Prowadzenie rejestru czynności przetwarzania danych ma na celu zapewnienie zgodności z zasadami i warunkami przetwarzania danych osobowych Dzięki zebranym w tych rejestrze informacjom, administratorzy i podmioty przetwarzające mogą ocenić, w jakim zakresie dotyczą ich inne obowiązki wynikające z RODO np. obowiązek przeprowadzenia oceny skutków przetwarzania dla ochrony danych. Rejestr pozwala zatem na stałą weryfikację swojej działalności w zakresie przetwarzania danych osobowych oraz poddawanie ocenie każdego nowo wprowadzanego lub modyfikowanego procesu już na jego najwcześniejszym etapie. Korzyści wynikające z jego prawidłowego prowadzenia są więc niewątpliwe. Sprawdź, jakie informacje powinny znaleźć się w rejestrze przetwarzania danych osobowych.
Nie każdy podmiot ma wynikający z przepisów RODO obowiązek prowadzenia rejestru czynności przetwarzania danych. Art. 30 ust. 5 RODO stanowi, że nie prowadzą go podmioty zatrudniające mniej niż 250 osób, chyba że przetwarzanie, którego dokonują̨:
Rejestr czynności przetwarzania danych musi zawierać elementy wymienione w art. 30 ust. 1 RODO.
Elementy rejestru |
Objaśnienia |
|
Imię i nazwisko lub nazwa oraz dane kontaktowe administratora, a także współadministratorów, przedstawiciela administratora i inspektora ochrony danych |
Wskazany wymóg związany jest z wolą zapewnienia identyfikowalności podmiotów zobowiązanych, w szczególności administratora, względem organu nadzoru, który jest uprawniony do żądania udostępnienia mu rejestru na podstawie art. 30 ust. 4 RODO. Podanie natomiast informacji na temat inspektora ochrony danych skorelowane jest w zakresie ograniczonym danych kontaktowych z przepisem art. 37 ust. 7, zgodnie z którym dane kontaktowe są publikowane przez administratora, który wyznaczył inspektora, oraz zawiadamiany jest o nich organ nadzorczy, co z kolei jest związane z nałożonym na inspektora obowiązkiem współpracy z organem nadzorczym (art. 39 ust. 1 lit. d RODO). Zgodnie z art. 11 ustawy o ochronie danych osobowych na stronie internetowej administratora należy ujawnić imię, nazwisko oraz adres poczty elektronicznej lub numer telefonu inspektora. Zatem taka informacja również powinna pojawić w rejestrze. Użycie przez prawodawcę liczby mnogiej przy wskazywaniu danych kontaktowych może sugerować, że wymagane jest wskazanie co najmniej kilku kanałów komunikacji z administratorem, jego przedstawicielem, współadministratorami lub inspektorem ochrony danych. Z pewnością za niewystarczające uznać należy podanie jedynie adresu strony internetowej lub samego adresu e-mail. |
|
Cele przetwarzania danych |
W tym kontekście zwrócić należy uwagę w szczególności na obowiązek administratora wynikający z realizacji zasady ograniczenia celu (art. 5 ust. 1 lit. b), zgodnie z którym dane osobowe mogą być zbierane wyłącznie w konkretnych, wyraźnych i prawnie uzasadnionych celach i nie mogą być przetwarzane dalej w sposób niezgodny z tymi celami, co jest skorelowane z przesłankami przetwarzania wskazanymi w art. 6 i 9 RODO. Administrator zatem określa cel oraz legitymizuje przetwarzanie zgodnie z odpowiednią podstawą wymienioną w art. 6 ust. 1 lub art. 9 ust. 2, tym samym posiada odpowiednią wiedzę, odzwierciedlaną w rejestrze czynności przetwarzania danych. |
|
Opis kategorii osób, których dane dotyczą |
Chodzi o uogólniające wspólne wskazanie grup podmiotów danych, przy uwzględnieniu cech i powiązań wspólnych dla członków tych grup, których dane są przetwarzane przez jednostkę. Grupami osób, które należy zamieścić w rejestrze są w szczególności:
|
|
Kategorie danych osobowych |
Administrator, kierując się zasadą minimalizacji danych (art. 5 ust. 1 lit. c RODO), określa zakres zbieranych danych, które powinny być adekwatne, stosowne oraz ograniczone do tego, co niezbędne jest do celów, w których są przetwarzane, a w konsekwencji posiada konieczne informacje umożliwiające wypełnienie treścią rejestru w zakresie wskazanym w art. 30 ust. 1 lit. c RODO. Przy określeniu kategorii danych można natomiast posiłkowo kierować się podziałem na dane osobowe zwykłe i wydzielone w ich ramach kategorie danych (np. imię, nazwisko, adres e-mail, adres zamieszkania itp.) oraz szczególne kategorie danych wymienione w art. 9 ust. 1 RODO (tj. dane ujawniające pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub światopoglądowe, przynależność do związków zawodowych oraz przetwarzania danych genetycznych, danych biometrycznych w celu jednoznacznego zidentyfikowania osoby fizycznej lub danych dotyczących zdrowia, seksualności lub orientacji seksualnej tej osoby). Są to kategorie danych w rozumieniu art. 30 ust. 1 lit. c. RODO. |
|
Kategorie odbiorców, którym dane zostały lub zostaną ujawnione, w tym odbiorców w państwach trzecich lub w organizacjach międzynarodowych |
Obowiązek ten jest pochodną decyzji administratora związanej z zakresem dokonywanych operacji przetwarzania oraz spełnieniem odpowiedniej przesłanki legalizacyjnej (art. 6 ust. 1 lub art. 9 ust. 2 RODO) oraz dodatkowych przesłanek transferowych określonych w przepisach art. 44 i następne RODO. Pojęcie odbiorcy zostało zdefiniowane w art. 4 pkt 9 RODO i oznacza osobę fizyczną lub prawną, organ publiczny, jednostkę lub inny podmiot, któremu ujawnia się dane osobowe, niezależnie od tego, czy jest stroną trzecią. Organy publiczne, które mogą otrzymywać dane osobowe w ramach konkretnego postępowania zgodnie z prawem nie są jednak uznawane za odbiorców. Pojęcie organizacji międzynarodowej zdefiniowane zostało z kolei w art. 4 pkt 26 RODO jako organizacja i organy jej podlegające działające na podstawie prawa międzynarodowego publicznego lub inny organ powołany w drodze umowy między co najmniej dwoma państwami lub na podstawie takiej umowy. Odbiorca w państwie trzecim natomiast to podmiot z siedzibą poza Unią Europejską. Jak wynika z powyższego, odbiorca danych – w ujęciu generalnym – to każdy podmiot, któremu ujawnia się dane. Ujawnianie oznacza umożliwienie dostępu do danych, niezależnie od tego, w jakiej formie ono następuje. W rejestrze nie umieszcza się konkretnych danych na temat odbiorców, a jedynie ich kategorie, a zatem informacje na temat poszczególnych grup podmiotów klasyfikowanych według wspólnych im cech lub powiązań pomiędzy nimi, np. podmioty świadczące usługi IT, księgowo-kadrowe, przewoźnicy, kurierzy itp. Warto w tym miejscu rozważyć, czy osoby upoważnione do przetwarzania danych są odbiorcami danych i należy je uwzględnić w rejestrze. Otóż odbiorcą jest wprawdzie podmiot przetwarzający, ale już nie inny podmiot działający z upoważnienia administratora, w jego imieniu i na jego polecenie wewnątrz struktury organizacyjnej. Dlatego na tak postawione pytanie należy odpowiedzieć przecząco. Wątpliwości może również budzić kwestia, czy w rejestrze czynności przetwarzania należy umieścić czynności przetwarzania danych, które zostały powierzone innemu podmiotowi na podstawie umowy powierzenia przetwarzania danych. Tym razem odpowiedź brzmi inaczej. W rejestrze czynności przetwarzania należy bowiem zamieścić informacje o kategoriach odbiorców, którym dane osobowe zostały lub zostaną ujawnione, do których należą m.in. podmioty przetwarzające, którym powierzono przetwarzanie danych. Jak przykładowo może wyglądać wskazanie kategorii odbiorców w rejestrze? Zob. tabelę nr 2. |
|
Przekazanie danych osobowych do państwa trzeciego lub organizacji międzynarodowej, w tym nazwa tego państwa trzeciego lub organizacji międzynarodowej, a w przypadku przekazań, o których mowa w art. 49 ust. 1 akapit drugi RODO, dokumentacja odpowiednich zabezpieczeń |
Zob. wyżej |
|
Planowane terminy usunięcia poszczególnych kategorii danych - jeżeli jest to możliwe |
Obowiązek ten związany jest z realizacją zasady ograniczenia przetwarzania (art. 5 ust. 1 lit. e RODO), zgodnie z którą m.in. przechowywanie ma następować przez okres nie dłuższy, niż jest to niezbędne do celów, w których dane te są przetwarzane. Wymóg ten został także uwypuklony w motywie 39 RODO, podkreślającym nieodzowność zapewnienia ograniczenia okresu przechowywania danych do ścisłego minimum i konieczność ustalenia terminu usuwania danych i ich okresowego przeglądu, aby zapobiec ich przechowywaniu przez okres dłuższy, niż jest to niezbędne. Informacja na temat planowanych terminów usunięcia ma być podawana przez administratora w rejestrze jedynie wtedy, kiedy jest to możliwe. W wielu bowiem przypadkach wskazanie nawet planowanych terminów usunięcia nie jest możliwie lub jest co najmniej znacznie utrudnione. Rozważyć zatem należy wprowadzenie rozwiązania wskazującego termin usunięcia liczony np. od określonego zdarzenia lub terminu, np. zakończenia umowy, wycofania zgody. Zob. także tabelę nr 3. |
|
Ogólny opis technicznych i organizacyjnych środków bezpieczeństwa - jeżeli jest to możliwe |
Związane jest to z wykonywaniem przez administratora obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa przetwarzania zgodnie z art. 32 RODO, a zatem wdrożenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych, aby zapewnić stopień bezpieczeństwa z uwzględnieniem stanu wiedzy technicznej, kosztu wdrażania oraz charakteru, zakresu, kontekstu i celów przetwarzania oraz ryzyka naruszenia praw lub wolności osób fizycznych o różnym prawdopodobieństwie wystąpienia i wadze zagrożenia. Podobnie jak w poprzednim przypadku zawarcie opisu technicznych i organizacyjnych środków bezpieczeństwa, o których mowa w art. 32 RODO, nastąpić powinno jedynie wtedy, gdy jest to możliwe, a zatem gdy informacje te są dostępne w związku z wdrożeniem odpowiednich środków. Jak konkretnie opisać środki bezpieczeństwa w rejestrze? Zob. tabelę nr 4. |
Tabela 2. Przykładowe wypełnienie rubryki z kategoriami odbiorców danych osobowych
Cel przetwarzania |
Nazwa podmiotu przetwarzającego |
Kategorie odbiorców |
|
Art. 30 ust. 1 pkt b RODO |
Art. 30 ust. 1 pkt d RODO |
Art. 30 ust. 1 pkt d RODO |
|
Rekrutacja pracowników |
Nie dotyczy |
Dane nie są przekazywane innym podmiotom |
|
Prowadzenie ewidencji pracowników zgodnie z Kodeksem pracy |
Nie dotyczy |
ZUS, inne firmy ubezpieczeniowe - dotyczy tylko osób posiadających polisy ubezpieczeniowe |
|
Zgłoszenia pracownika i członków jego rodziny do ZUS, aktualizacja zgłoszenia oraz przekazywanie informacji o zwolnieniach |
Nie dotyczy |
ZUS, inne firmy ubezpieczeniowe - dotyczy tylko osób posiadających polisy ubezpieczeniowe |
|
Prowadzenie rozliczeń z pracownikami, naliczanie potrąceń, obliczanie składek ZUS |
Nie dotyczy |
Banki, urzędy skarbowe, ZUS, inne firmy ubezpieczeniowe - dotyczy tylko osób posiadających polisy ubezpieczeniowe |
Tabela 3. Przykładowe ujęcie okresu retencji danych w RCPD
Cel przetwarzania |
Planowany termin usunięcia |
|
Art. 30 ust. 1 pkt b RODO |
Art. 30 ust. 1 pkt f RODO |
|
Rekrutacja pracowników |
Po zakończeniu procesu rekrutacyjnego |
|
Prowadzenie ewidencji pracowników zgodnie z Kodeksem pracy |
50 lat - art. 51u ust. 1 ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach, od 1 stycznia 2019 r. – 10 lat |
|
Zgłoszenia pracownika i członków jego rodziny do ZUS, aktualizacja zgłoszenia oraz przekazywanie informacji o zwolnieniach |
50 lat - art. 125a ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, od 1 stycznia 2019 r. – 10 lat |
|
Prowadzenie rozliczeń z pracownikami, naliczanie potrąceń, obliczanie składek ZUS |
50 lat - art. 125a ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, od 1 stycznia 2019 r. – 10 lat |
Tabela 4. Jak opisać środki bezpieczeństwa w RCPD?
Cel przetwarzania |
Ogólny opis technicznych i organizacyjnych środków bezpieczeństwa zgodnie z art. 32 ust. 1 RODO |
|
Art. 30 ust. 1 pkt b RODO |
Art. 30 ust. 1 pkt g RODO |
|
Rekrutacja pracowników |
Zamykane szafy w pomieszczeniach zamykanych, dostępnych tylko dla upoważnionych osób. Kontrola dostępu do systemu informatycznego, dostęp tylko dla osób upoważnionych. |
|
Prowadzenie ewidencji pracowników zgodnie z Kodeksem pracy |
Zamykane szafy w pomieszczeniach zamykanych, dostępnych tylko dla upoważnionych osób. Kontrola dostępu do systemu informatycznego, dostęp tylko dla upoważnionych osób, instalacja oprogramowania zabezpieczającego typu firewall, system antywirusowy, system wykrywania włamań. |
|
Zgłoszenia pracownika i członków jego rodziny do ZUS, aktualizacja zgłoszenia oraz przekazywanie informacji o zwolnieniach |
Zamykane szafy w pomieszczeniach zamykanych, dostępnych tylko dla upoważnionych osób. Kontrola dostępu do systemu informatycznego, dostęp tylko dla upoważnionych osób, instalacja oprogramowania zabezpieczającego typu firewall, system antywirusowy, system wykrywania włamań. Szyfrowana transmisja podczas przekazywania danych. |
|
Prowadzenie rozliczeń z pracownikami, naliczanie potrąceń, obliczanie składek ZUS |
Zamykane szafy w pomieszczeniach zamykanych, dostępnych tylko dla upoważnionych osób. Kontrola dostępu do systemu informatycznego, dostęp tylko dla upoważnionych osób, instalacja oprogramowania zabezpieczającego typu firewall, system antywirusowy, system wykrywania włamań. Szyfrowana transmisja podczas przekazywania danych. |
Powyższe informacje muszą być zawarte w każdym rejestrze przetwarzania danych. Jednak rejestru jako narzędzie służące do zapewnienia rozliczalności oraz dostarczające informację o procesie przetwarzania danych w danym podmiocie może również zawierać dodatkowe informacje, które administrator ocenił jako użyteczne w ramach ich własnej działalności, w szczególności o:
Przechowywanie danych w chmurze polega na zapisywaniu i zarządzaniu danymi na zdalnych serwerach, które są dostępne przez internet. Zamiast przechowywać pliki na lokalnych dyskach twardych lub serwerach, użytkownicy mogą korzystać z infrastruktury dostarczanej przez dostawców usług chmurowych. Jest to wygodne i efektywne rozwiązanie, które zapewnia dostęp do danych z dowolnego miejsca, elastyczność, skalowalność oraz wysoki poziom bezpieczeństwa i niezawodności.
© Portal Poradyodo.pl