Bez anonimowości sygnalistów proces zgłaszania naruszeń nie ma sensu. Jak więc zapewnić im ową anonimowość i bezpieczeństwo? Należy rozważyć wdrożenie odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych, w szczególności szyfrowania. Proponowane narzędzia znajdziesz w artykule.
Ochrona sygnalistów – w jakim celu
Tzw. ustawa o sygnalistach jest odpowiedzią na unijną dyrektywę o ochronie sygnalistów. Powstała po to, aby chronić osoby zgłaszające naruszenia prawa, czyli sygnalistów przed działaniami odwetowymi. Ustawa o sygnalistach zobowiązuje organizacje do ustanowienia procedury wewnętrznej. Procedura ta określa m.in.:
- powołanie jednostki przyjmującej zgłoszenia o nieprawidłowościach i podejmującej działania następcze,
- wskazanie sposobu przekazywania zgłoszeń (np. kanał elektroniczny),
- obowiązek przekazania zrozumiałych i łatwo dostępnych informacji na temat dokonywania zgłoszeń zewnętrznych.
Obowiązuje nas dyrektywa unijna, niebawem spodziewać możemy się polskiej ustawy. Jednak temat jest już teraz istotny dla każdej organizacji, która podlega regulacjom. Szacuje się, że przygotowanie procedury wewnętrznej, w tym wybór sposobu zgłaszania nieprawidłowości przez pracowników i jego wdrożenie, to okres trwający od 3 do 6 miesięcy. Tym razem jednak nie zajmiemy się rozwiązaniami prawnymi, lecz tym, jak w praktyce zapewnić anonimowość sygnalistom.
Sygnaliści — dlaczego konieczna anonimowość
Według badania przeprowadzonego w 2020 roku przez Ernst & Young „Światowe Badanie Uczciwości w Biznesie” głównymi przyczynami, dla których pracownicy nie zgłaszają nieprawidłowości w swoich organizacjach są:
- 39% - obawa o dalszy rozwój kariery,
- 50% - podejrzenie, że zgłoszenie podejrzeń nie wywoła reakcji,
- 39% - obawa o własne bezpieczeństwo,
- 29% - poczucie presji ze strony kierownictwa, żeby nie dokonywać zgłoszeń.
Organizacje powinny przedsięwziąć kroki, aby zgłaszanie nieprawidłowości miało miejsce. Będzie to możliwe dopiero przy zapewnieniu odpowiednich procedur i środków technologicznych pozwalających na zapewnienie pracownikom bezpiecznego, szyfrowanego i anonimowego kanału komunikacji.
