Aktualny

Sprawdź, jak zlecić usługę niszczenia dokumentów innemu podmiotowi

Dodano: 16 października 2018
Depositphotos_31711081_l-2015

RODO wymaga stosowania odpowiednich środków bezpieczeństwa w związku z przetwarzaniem danych. Środki te powinny dotyczyć również niszczenia dokumentacji, bowiem usuwanie i niszczenie danych osobowych to także ich przetwarzanie. W praktyce najczęściej niszczenie dokumentów odbywa się za pomocą niszczarki. Czy na pewno jest to najlepsze rozwiązanie? Nie w przypadku większej liczby dokumentów. W takiej sytuacji warto zawrzeć umowę z firmą, która świadczy usługi w postaci niszczenia dokumentacji. W związku z realizacją takiej umowy administrator przekazuje takiej firmie dane osobowe znajdujące się w dokumentach, co wiąże się z obowiązkami, o których mowa w RODO – sprawdź, jakimi.

Z tematu numeru dowiesz się:

  • jak przekazać dokumenty i znajdujące się w nich dane osobowe do zniszczenia firmie profesjonalnie zajmującej się niszczeniem dokumentów (czy dochodzi do udostępnienia czy do powierzenia przetwarzania danych),
  • co powinna zawierać umowa zawarta z takim podmiotem w kontekście bezpieczeństwa przetwarzanych danych osobowych,
  • co w przypadku, gdy skorzystać z usługi niszczenia dokumentów chce procesor.

Niszczenie to także przetwarzanie danych

Przypomnijmy, że przetwarzanie danych osobowych oznacza operację lub zestaw operacji wykonywanych na danych osobowych lub zestawach danych osobowych w sposób zautomatyzowany lub niezautomatyzowany, taką jak zbieranie, utrwalanie, organizowanie, porządkowanie, przechowywanie, adaptowanie lub modyfikowanie, pobieranie, przeglądanie, wykorzystywanie, ujawnianie poprzez przesłanie, rozpowszechnianie lub innego rodzaju udostępnianie, dopasowywanie lub łączenie, ograniczanie, ale także usuwanie lub niszczenie (art. 4 pkt 2 RODO).

Nie zawsze wystarczy niszczarka

Możliwości usuwania i niszczenia danych osobowych jest bardzo wiele. W praktyce najczęściej niszczenie danych osobowych polega na niszczeniu dokumentacji zawierającej dane osobowe w niszczarkach bądź na usuwaniu treści z systemu informatycznego (np. z poczty elektronicznej czy z serwerów). Czasami administratorzy decydują się po prostu na spalenie dokumentów. RODO nie wyklucza bowiem nawet tego typu fizycznego unicestwienia dokumentacji zawierającej dane osobowe.

Takie rozwiązania są wygodne w przypadku stosunkowo niewielkiej liczby dokumentów. Problem rodzi się wówczas, gdy zniszczenia wymaga duża ilość dokumentacji zawierającej dane osobowych, np. gdy zakończył się okres, w którym istniał interes prawny administratora do przetwarzania danych i w myśl reguły minimalizacji danych należy zaprzestać ich przetwarzania (przykładowo gdy zakończeniu uległ okres ochrony prawnej przed roszczeniami w okresie gwarancji, rękojmi, czy też okres przedawnienia). W takiej sytuacji warto skorzystać z usług podmiotu profesjonalnie zajmującego się niszczeniem dokumentacji.

Sama umowa o świadczenie usług to nie wszystko

Co oczywiste, administrator danych, który chce doprowadzić do zniszczenia dokumentacji w dużych ilościach, musi zawrzeć z podmiotem zajmującym się profesjonalnie tego typu usługami umowę o świadczenie usług, regulującą w szczególności wzajemne prawa i obowiązki usługodawcy i usługobiorcy, terminów realizacji usługi i wynagrodzenia za jej wykonanie. W kontekście bezpieczeństwa niszczonych (a więc przetwarzanych) danych osobowych zawarcie takiej umowy nie będzie jednak wystarczające. Wszak administrator danych osobowych, aby umożliwić przedsiębiorcy zajmującemu się niszczeniem dokumentów realizacje usługi, musi wydać mu te dokumenty, a więc przekazać je na zewnątrz, innymi słowy – dopuścić do jej przetwarzania przez inny podmiot. Uregulowana musi zostać również kwestia przekazania danych osobowych.

Udostępnienie czy powierzenie przetwarzania danych?

Czy w przedstawionej sytuacji należy zawrzeć umowę powierzenia przetwarzania danych osobowych? Czy też należy te dane udostępnić? Powierzenie ma miejsce najczęściej wówczas, gdy administrator danych osobowych korzysta z usług podmiotów zewnętrznych (tzw. outsourcing usług). W takiej sytuacji podmioty te przetwarzają bowiem dane osobowe na polecenie administratora i w celu przez niego wskazanym. Należy przyjąć, że przetwarzanie danych osobowych na zasadzie powierzenia odbywa się właśnie w przypadku usług profesjonalnego niszczenia dokumentacji. Nie można natomiast uznać, że przedsiębiorca świadczący usługi niszczenia dokumentacji przetwarza dane osobowe zawarte w dokumentacji swojego klienta we własnym imieniu i w ustalonym przez siebie celu, a co za tym idzie – nie można go uznać za odrębnego administratora danych osobowych.

Konieczne zawarcie umowy powierzenia

Mając na uwadze powyższe, przedsiębiorca, który zamierza przekazać dane osobowe podmiotowi zewnętrznemu, który będzie świadczył na jego rzecz usługę niszczenia dokumentacji, musi tego dokonać w odpowiedniej formie prawnej tj. umowie powierzenia przetwarzania danych osobowych. Ewentualnością jest wprowadzenie odpowiednich klauzul dotyczących powierzenia przetwarzania danych w umowie o świadczenie usług zawieranej między stronami. W myśl art. 28 RODO podmiot przetwarzający (tu: przedsiębiorca świadczący usługi niszczenia dokumentów) musi zapewnić wystarczające gwarancje wdrożenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych, by przetwarzanie spełniało wymogi RODO i chroniło prawa osób, których dane dotyczą np. pracowników lub klientów.

Umowa powierzenia przetwarzania danych powinna więc w szczególności przewidywać taką gwarancję. Poza tym w umowie należy określić:

  • przedmiot i czas trwania przetwarzania,
  • charakter i cel przetwarzania,
  • rodzaj danych osobowych
  • kategorie osób, których dane dotyczą,
  • obowiązki i prawa administratora.

Jakie elementy zawrzeć w umowie powierzenia w przypadku niszczenia dokumentacji?

W praktyce umowa powierzenia przetwarzania danych zawarta z firmą, która świadczy usługi w postaci niszczenia dokumentacji powinna zawierać w szczególności następujące zapisy:

  • obowiązek przekazania dokumentacji w odpowiednich, specjalnie do tego celu przeznaczonych opakowaniach,
  • ciążący na obydwu stronach obowiązek sporządzenia protokołu zdawczo-odbiorczego z tytułu przekazania dokumentacji (protokół powinien być podpisany przez przedstawiciela zarówno administratora danych osobowych jak i podmiotu przetwarzającego, czyli firmy świadczącej usługi w postaci niszczenia dokumentacji,
  • obowiązek przekazania przez podmiot przetwarzający administratorowi dokumentu potwierdzającego zniszczenie dokumentacji (np. certyfikatu) ,
  • w miarę możliwości – uprawnienie administratora danych osobowych do monitorowania procesu niszczenia dokumentacji.
Uwaga

Nie należy przewidywać w umowie zawieranej z firmą zajmującą się niszczeniem dokumentacji obowiązku tej firmy zwrotu otrzymanych danych osobowych. Z uwagi na to, że nastąpi zniszczenie dokumentów, a zarazem znajdujących się w nich danych osobowych, obowiązek ten byłby bowiem niewykonalny.

Postanowienia umowne powinny gwarantować administratorowi danych osobowych odpowiedni poziom bezpieczeństwa na wypadek, gdyby przekazane na zewnątrz dokumenty trafiły nie do zniszczenia a np. na wysypisko.

A jeśli dokumenty chce zniszczyć procesor?

Nie można wykluczyć, że zniszczenie dokumentów zawierających dane osobowe będzie leżało w intencji procesora czyli podmiotu, któremu administrator powierzył przetwarzanie tych danych osobowych. Tak jak administrator, procesor może również skorzystać z usługi niszczenia dokumentacji świadczonej przez inny podmiot. Powinien wówczas zawrzeć z tym podmiotem umowę podpowierzenia przetwarzania danych.

Uwaga

Z podpowierzeniem przetwarzania danych osobowych mamy do czynienia, gdy dochodzi do podzlecenia usługi związanej z przetwarzaniem danych osobowych, innymi słowy, gdy podmiot przetwarzający (procesor) zleca przetwarzanie danych, które zostały mu powierzone, innemu podmiotowi. 

Wprawdzie podpowierzenie przetwarzania danych osobowych nie jest uregulowane wprost w przepisach RODO. Artykuł 28 dotyczy bowiem zasadniczo powierzenia przetwarzania danych osobowych. Niemniej jednak umowa podpowierzenia stanowi także umowę powierzenia i z tego powodu podlega rygorom art. 28 RODO. Dalsze powierzenie danych jest zatem w istocie specyficznym powierzeniem przetwarzania danych.

Uwaga

Jeżeli procesor chce zawrzeć umowę podpowierzenia danych osobowych z firmą, która świadczy usługi w postaci niszczenia dokumentów, to powinien w tym celu uzyskać zgodę od każdego administratora danych osobowych, z którym zawarł umowę powierzenia. To jaka to ma być zgoda, w jakiej formie wyrażona, przez kogo w imieniu administratora i w jakim terminie od dnia zwrócenia się o jej wyrażenie – powinna regulować sama umowa powierzenia. Jeżeli zgody nie wyrazi konkretny administrator danych osobowych, to brak zgody wywołuje skutek wyłącznie w zakresie umowy powierzenia zawartej z tym administratorem danych.

Reasumując …

  1. Niszczenie danych osobowych to jeden z przejawów ich przetwarzania, a zatem podmiot niszczący dane osobowe przetwarza te dane, w związku z czym podlega rygorom RODO.
  2. Administrator danych osobowych może sam zniszczyć dane osobowe, ale może też skorzystać w tym zakresie z usługi podmiotu profesjonalnie zajmującego się niszczeniem dokumentacji.
  3. Przekazanie dokumentacji firmie, która świadczy usługi w postaci niszczenia dokumentacji wiąże się z przekazaniem jej danych osobowych. W tym celu należy zawrzeć z tą firmą umowę powierzenia przetwarzania danych.
  4. Umowa powierzenia przetwarzania danych, o której mowa w pkt 4, powinna w szczególności przewidywać zasady przekazywania dokumentacji celem jej zniszczenia i inne środki gwarantujące bezpieczeństwo przekazanych danych osobowych.
  5. Wszystkie powyższe reguły dotyczą także przypadku, gdy z usług w postaci niszczenia dokumentów chce skorzystać procesor.

Nasi partnerzy i zdobyte nagrody » 


Nagrody i wyróżnienia» 

Poznaj kluczowe zagadnienia, z jakimi możesz się zetknąć podczas codziennej pracy IODO.
E-kurs dla początkującego Inspektora Danych Osobowych. Rzetelna wiedza i praktyczne ćwiczenia.

24-h bezpłatny test portalu!
Zyskaj pełen dostęp do bazy porad i aktualności!

SPRAWDŹ »

x