AI Act (akt o sztucznej inteligencji) już obowiązuje

Opracowanie: Michał Kowalski

AI Act bazuje na podejściu opartym na ryzyku. Zgodnie z jego przepisami organizacje korzystające w ramach swojej działalności z AI mają przypisane obowiązki w zależności od modele i systemy AI od potencjalnego ryzyka wyrządzenia szkód obywatelom, społeczeństwom i gospodarkom. Jak wskazuje wiceminister cyfryzacji, zgodnie z nowymi przepisami sztuczna inteligencja ma działać dla dobra obywateli.

Ważnym aspektem jest relacja pomiędzy AI Act a RODO. W preambule do rozporządzenia wskazano: „Celem niniejszego rozporządzenia nie jest wpływanie na stosowanie obowiązującego prawa Unii regulującego przetwarzanie danych osobowych, w tym na zadania i uprawnienia niezależnych organów nadzoru właściwych do monitorowania zgodności z tymi instrumentami. (…) Należy również wyjaśnić, że osoby, których dane dotyczą, zachowują wszystkie prawa i gwarancje przyznane im na mocy takiego prawa Unii, w tym prawa związane z całkowicie zautomatyzowanym podejmowaniem decyzji w indywidualnych sprawach, w tym z profilowaniem. Ustanowione w niniejszym rozporządzeniu zharmonizowane przepisy dotyczące wprowadzania do obrotu, oddawania do użytku i wykorzystywania systemów AI powinny ułatwiać skuteczne wdrażanie i umożliwiać korzystanie przez osoby, których dane dotyczą, z praw i innych środków ochrony prawnej zagwarantowanych na podstawie prawa Unii dotyczącego ochrony danych osobowych i innych praw podstawowych.”

1 sierpnia 2024 r. w życie wchodzi jedynie część przepisów aktu o sztucznej inteligencji. Z kolei 1 lutego 2024 r. w życie wejdą przepisy zakazujące stosowania na terenie UE szczególnie niebezpiecznych systemów AI. Wreszcie od sierpnia 2024 r. stosowane będą regulacje dotyczące nadzoru nad AI (organ nadzoru rynku, organ notyfikujący, kary za naruszenia).

Jak każde rozporządzenie unijne AI Act znajduje bezpośrednie zastosowanie w polskim porządku prawnym. Nie oznacza to jednak braku konieczności dostosowania obecnego stanu prawnego do wymogów aktu o sztucznej inteligencji. Ministerstwo Cyfryzacji przypomina już w kwietniu 2024 r. ruszyły konsultacje nad kształtem polskich przepisów regulujących stosowanie sztucznej inteligencji. Na ich podstawie przyjęto wstępną opinię dotyczącą tych regulacji. Z kolei 1 sierpnia 2024 r. Minister Cyfryzacji złożył wniosek o wpis projektu ustawy o nadzorze nad systemami sztucznej inteligencji do wykazu prac rządu