Konsekwencje bezprawnego rozpowszechniania wizerunku bez zgody (art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych)

Ochrona wizerunku przed bezprawnym rozpowszechnianiem zgodnie z art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych

Wykorzystanie wizerunku to potoczne określenie jego rozpowszechniania. Wiemy już, że zgodnie z art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych do rozpowszechniania wizerunku konieczne jest uprzednie pozyskanie zgody osób, których wizerunek ma być utrwalony a następnie wykorzystywany na zakreślonych polach eksploatacji. Warto dodać, że w przypadku dziecka zgodę na wykorzystanie jego wizerunku udziela rodzic lub opiekun prawny dziecka. W tym właśnie przejawia się ochrona wizerunku.

Zezwolenia nie wymaga jednak rozpowszechnianie wizerunku:

• osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych;
• osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

Ponadto w braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.

Pobierz wzór zezwolenia na rozpowszechnianie wizerunku.

Wykorzystanie wizerunku bez zgody osoby na nim przedstawionej naraża na różnego roszczenia. Osoba, której dotyczy wizerunek, może żądać:

• zaniechania korzystania z jej wizerunku;
• dopełnienia czynności potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia, w szczególności przez złożenie publicznego oświadczenia o odpowiedniej treści i formie;
• zapłaty zadośćuczynienia;
• zobowiązania przez sąd do uiszczenia odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

To jednak nie wszystko. Osobie rozpowszechniającej wizerunek bez zgody grozi pozew z tytułu naruszenia dóbr osobistych. Kodeks cywilny chroni bowiem wizerunek człowieka, jako dobro osobiste. Jeżeli zaś czyjeś dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, pokrzywdzony może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne.

W razie dokonanego naruszenia może on także żądać dopełnienia czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności np. złożenia oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie (przeprosin). Także w tym przypadku trzeba liczyć się z ryzykiem roszczenia o zadośćuczynienie pieniężne lub zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Wizerunek stanowi ponadto dane osobowe, ponieważ zawiera w sobie informacje umożliwiające identyfikację konkretnej osoby fizycznej. Rozpowszechnianie wizerunku stanowi więc przetwarzanie danych osobowych. Jeżeli następuje ono bez podstawy prawnej (choć nie zawsze musi być to zgoda), to administrator danych osobowych naraża się na karę pieniężną ze strony Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych.