Aktualny

RODO pracowników z Ukrainy – 9 wskazówek dla pracodawcy

Michał Kowalski

Autor: Michał Kowalski

Dodano: 8 kwietnia 2022
zatrudnianie obywateli Ukrainy

Pracownicy z Ukrainy korzystają z ochrony ich danych osobowych w takim samym zakresie, jak osoby obywatelstwa polskiego. Obowiązują więc ograniczenia w zakresie przetwarzania ich danych osobowych. Co więcej, pracodawca ma względem tych osób obowiązki jak w przypadku każdych innych podmiotów danych. Sprawdź, jakie.

Obywatel Ukrainy podlega RODO w pełnym zakresie

RODO ma zastosowanie do przetwarzania danych osobowych w związku z działalnością prowadzoną przez jednostkę organizacyjną administratora lub podmiotu przetwarzającego w UE (art. 2 ust. 1). Oznacza to, że RODO należy stosować względem obywateli Ukrainy przebywających w Polsce. To, czy ich pobyt jest legalny, a także czy mają numer PESEL, nie ma tu żadnego znaczenia.

Możesz przetwarzać dane w zakresie nie węższym niż w przypadku pozostałych pracowników

Zakres danych osobowych, jakie należy pozyskiwać od kandydata do zatrudnienia i pracownika z Ukrainy, reguluje art. 221 Kodeksu pracy. Wynika z tego, że pracodawca może pozyskiwać dane osobowe wskazanych osób w co najmniej takim zakresie, jak w przypadku pracowników z polskim obywatelstwem. Przy czym, jako że zatrudnienie obywatela Ukrainy wymaga spełnienia dodatkowych formalności, zakres ten będzie zwykle szerszy niż w przypadku pracowników obywatelstwa polskiego (zob. niżej).

Musisz wybrać właściwą podstawę przetwarzania

To oznacza, że podstawowym obowiązkiem administratora jest wybór właściwej podstawy przetwarzania danych. Ogólnie rzecz ujmując, będą to takie same podstawy, jak w przypadku obywateli polskich. Pracodawca powinien więc przeanalizować każdy konkretny przypadek i wybrać adekwatną podstawę przetwarzania.

Podstawa przetwarzania – czasem trzeba odwołać się do specustawy

Przy czym mogą tu wystąpić pewne odrębności z uwagi na konieczność wykonania dodatkowych obowiązków np. w związku z rejestracją pracownika.

Przykład

Przykład

Pracodawca chce zatrudnić pracownika z Ukrainy. Jest to osoba, której legalny pobyt opiera się na rejestracji wjazdu przez Straż Graniczną. Po zatrudnieniu takiej osoby obowiązkiem pracodawcy jest zgłoszenie jej do Powiatowego Urzędu Pracy za pośrednictwem serwisu praca.gov.pl. W zgłoszeniu należy przekazać następujące dane osobowe:

  • imię (imiona) i nazwisko,
  • data urodzenia,
  • płeć,
  • obywatelstwo,
  • rodzaj, numer i serię dokumentu podróży lub innego dokumentu stwierdzającego lub pozwalającego ustalić tożsamość oraz państwo, w którym wydano ten dokument,
  • numer PESEL — o ile został nadany.

Dane te musi więc pozyskać na etapie zatrudniania pracownika. Podstawę przetwarzania (w takim zakresie, w jakim te dane nie są wymienione w art. 221 § 1 i 3 Kodeksu pracy stanowi wówczas art. 6 ust. 1 lit. c RODO w zw. z art. 22 ust. 1-3 ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Przetwarzanie następuje wówczas w realizacji obowiązku prawnego administratora polegającego na zawiadomieniu o zatrudnieniu obywatela Ukrainy.

Jednak podstawą przetwarzania danych osobowych obywatela Ukrainy będzie nie tylko realizacja obowiązku prawnego.

Przykład

Przykład

Pracownik z Ukrainy przysłał swoje CV do pracodawcy. W CV znajduje się jego zdjęcie, choć pracodawca o to nie prosił. W takim przypadku podstawą przetwarzania wizerunku obywatela Ukrainy jest jego zgoda wyrażona poprzez działanie potwierdzające. Tym działaniem jest złożenie CV ze zdjęciem. Wszak zgoda nie musi przybierać wyłącznie formy oświadczenia.

Spełnij obowiązek informacyjny, tak aby pracownik zrozumiał komunikat

Prawdą jest, że na terenie Polski językiem urzędowym jest język polski. Wynika to przecież z ustawy o języku polskim. Z drugiej strony RODO jest przecież aktem nadrzędnym względem ustaw. Z rozporządzenia unijnego wynika zaś, że informacje dotyczące przetwarzania powinny być przekazane w:

  • zwięzłej, przejrzystej, zrozumiałej i łatwo dostępnej formie,
  • jasnym i prostym językiem.

Obywatel Ukrainy powinien więc rozumieć treść informacji o przetwarzaniu jego danych osobowych.

Uwaga

To oznacza, że klauzula informacyjna powinna być sporządzona w języku zrozumiałym dla odbiorcy np. ukraińskim.

Z drugiej strony nie zawsze musi być to język ukraiński. Wszak pracownik może również władać językiem rosyjskim, angielskim, a także polskim. Treść klauzuli należy więc dostosować do jego umiejętności językowych.

Powyższe dotyczy każdej klauzuli informacyjnej przekazywanej kandydatowi do zatrudnienia i pracownikowi z Ukrainy, a więc nie tylko w związku z rekrutacją, ale także dotyczące:

  • stosowania monitoringu (w tym także np. poczty elektronicznej),
  • przetwarzania wizerunku,
  • funduszu socjalnego.

Niebawem opublikujemy tłumaczenia tych dokumentów na język ukraiński.

Przetłumacz także inne dokumenty

Tłumaczenia wymagają także niektóre inne dokumenty. Wymaga tego z pewnością umowa o pracę. Konieczne jest także tłumaczenie innych dokumentów:

  • potwierdzenia przetwarzania danych z art. 15 RODO,
  • upoważnienia do przetwarzania danych (dzięki temu pracownik będzie wiedział, w jakim zakresie może przetwarzać dane osobowe w ramach swoich obowiązków służbowych),
  • zapytania oraz oświadczenia o zgodzie na przetwarzanie danych (obowiązuje wymóg zrozumiałej i łatwo dostępnej formy, a także jasnego i prostego języka),
  • komunikaty o naruszeniu ochrony danych kierowane do podmiotów danych.

W przypadku tych dokumentów obowiązuje bowiem wymóg zrozumiałej i łatwo dostępnej formy, a także jasnego i prostego języka.

Warto również przetłumaczyć informacje dotyczące realizacji praw podmiotów danych. Nie jest to wprawdzie wymagane prawem, ale warto, by pracownik rozumiał, czy jego uprawnienie zostało zrealizowane.

W tłumaczeniach użyj cyrylicy

Jeżeli klauzula informacyjna lub inny dokument ma być tłumaczona na język ukraiński lub ukraiński, to tłumaczenie powinno być kompleksowe. Błędem jest wówczas dokonywanie transkrypcji na alfabet łaciński. Należy użyć cyrylicy.

Zaktualizuj RCPD

Jeżeli pracodawca prowadzi rejestr czynności przetwarzania danych, to powinien sprawdzić jego aktualność. Wprawdzie obowiązki związane z zatrudnianiem pracowników z Ukrainy np. zgłaszanie zatrudnienia do Powiatowego Urzędu Pracy mieszczą się w ramach szeroko pojętej czynności przetwarzania „zatrudnianie pracowników”. Nie ma więc konieczności dodawania nowej czynności. Nie wskazuje się też Powiatowego Urzędu Pracy jako odbiorcy danych osobowych.

Uwaga

Organy publiczne, które otrzymują dane osobowe w związku z danym postępowaniem, nie są odbiorcami i nie wskazuje się ich w rejestrze czynności przetwarzania danych.

Aktualizacji wymaga natomiast pozycja „kategorie danych osobowych”. Przetwarzane są tu bowiem dodatkowo takie dane jak:

  • płeć,
  • obywatelstwo,
  • rodzaj, numer i serię dokumentu podróży lub innego dokumentu stwierdzającego lub pozwalającego ustalić tożsamość oraz państwo, w którym wydano ten dokument.

Dane te należy wskazać w rejestrze.

Realizuj uprawnienia podmiotów danych

Skoro obywatele Ukrainy podlegają w pełnym zakresie RODO, to mają prawo do korzystania ze swoich uprawnień, takich jak:

  • dostęp do danych,
  • sprzeciw,
  • ograniczenie przetwarzania,
  • bycie zapomnianym,
  • sprostowanie danych.

Uprawnienia te należy na bieżąco realizować, na takich samych zasadach jak w przypadku pracowników z polskim obywatelstwem.

Uwaga

Warto mieć na względzie, że dla obywateli Ukrainy przebywających w Polsce stworzono specjalny adres e-mail [email protected], pod którym mogą oni uzyskiwać informacje dotyczące ich praw jako podmiotów danych.

Michał Kowalski

Autor: Michał Kowalski

Radca prawny, specjalista z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych oraz prawa oświatowego, redaktor licznych publikacji

WIDEOSZKOLENIA »

Bezpieczne przechowywanie danych w chmurze

Bezpieczne przechowywanie danych w chmurze

Przechowywanie danych w chmurze polega na zapisywaniu i zarządzaniu danymi na zdalnych serwerach, które są dostępne przez internet. Zamiast przechowywać pliki na lokalnych dyskach twardych lub serwerach, użytkownicy mogą korzystać z infrastruktury dostarczanej przez dostawców usług chmurowych. Jest to wygodne i efektywne rozwiązanie, które zapewnia dostęp do danych z dowolnego miejsca, elastyczność, skalowalność oraz wysoki poziom bezpieczeństwa i niezawodności.

14.06.2024 czytaj więcej »

ZMIANY W PRAWIE »

Nasi partnerzy i zdobyte nagrody » 


Nagrody i wyróżnienia» 

Poznaj kluczowe zagadnienia, z jakimi możesz się zetknąć podczas codziennej pracy IODO.
E-kurs dla początkującego Inspektora Danych Osobowych. Rzetelna wiedza i praktyczne ćwiczenia.

24-h bezpłatny test portalu!
Zyskaj pełen dostęp do bazy porad i aktualności!

SPRAWDŹ »

x